8 Kasım 2008 Cumartesi

çipura


Çipura balığı (Sparus aurata), Sparidae familyasına ait, antik çağdan beri sevilerek tüketilen bir Akdeniz balığı.

Akdeniz ve Ege denizinde yaygındır ama Marmara denizinde seyrek rastlanır. Boyları ortalama 25–35 cm. ağırlıkları 0,5–3 kg'yi bulur. 60 cm. ve 6 kg. olanlarıda seyrek olarak görülebilir. Kuvvetli çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yiyen etçil bir balıktır. Yaz aylarında sığlarda, kış aylarında da 30–40 m. derinliklerde yaşar. İki yaşın üzerindekiler daha da derinlere iner. Üreme zamanları Ekim – Aralık aylarında olur ve 100–150.000 yumurta dökerler. Eti az kılçıklı, sert, beyaz ve çok lezzetlidir. IZgarada pişirilmesi tercih edilir. Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok yüksektir. Çipura balığı günümüzde Türkiye'de, Yunanistan'da, İsrail'de ve İspanya'da başarılı olarak üretilir. ama yillar boyunca yapilan kontrolsuz avlanmalar sonucu denizlerde sayisi cok azalmis ancak balik ciftliklerinde yetistirilmektedir , balik ciftliklerinde yetistirilen baliklarin boyutu hem daha kucuk hem de eti daha az lezzetlidir.
Çupra
Çipura balıkları protandrik hermafroditizm gösterirler. Diğer bir deyişle balıkların tümü disi olarak doğar, 3-4 yaşına erişen çipura balıkları erkeklesir.
wikipedia dan alınmıştır.

çinekop


Lüfer

Vücutları uzun, sırt yüzgeçleri iki tane, kuyrukları çatallı, ağızları iri, dişleri sivri ve güçlüdür. Yan çizgi hemen hemen düz olup, pullarla örtülüdür. Yan çizgide pul sayısı 95-100 adettir. Sırt tarafı koyu mavi yeşilimtırak, alt tarafı gümüşî, yanları daha açık renk olan bu balıkların karnı parlak beyazdır. Keskin dişleri vardır. Uzunlukları 110 cm'ye, ağırlıkları 11,5 kg'ye ulaşabilir. Küçükten büyüğe doğru yaprak, çinekop, lüfer, kofana, sırtı kara olarak adlandırılabilir. Eylül sonu ekim başı gibi Karadeniz'de yumurtlayan balıklar İstanbul boğazından çıkmaya başlarlar.

wikipedia dan alınmıştır.
yada

barbunya balığı


Barbunyagiller (Mullidae) familyasının ülkemiz sularında yaşayan 4 türü vardır.

Familya : MULLIDAE (BARBUNYALAR)

1- Mullus barbatus (Barbunya), Barbunyanın iki alt türü vardır:
i ) M.b.barbatus=barbunya,
ii) M.b. ponticus=Karadeniz barbunyası)
2- Mullus surmuletus (Tekir)
3- Upeneus moluccensis (Paşa Barbunu)
4- Upeneus pori (Paşa Barbunu)

Paşa barbunlarını barbunya ve tekirden ayırmak kolaydır. Upeneus moluccensis türünde bedenin yan tarafında altın rengi bir bant bulunur.

Upeneus moluccensis
Upeneus pori türünde ise kuyruk yüzgeci dagil tüm yüzgeçlerdeki zebra deseni ayırd edicidir.

Upeneus pori
Barbunya ile tekiri birbirinden ayırd etmek için ilk bakılan yer başın dikliğidir. Barbunya (Mullus barbatus barbatus ) balığının dik kafası nedeniyle ağız açıklığı gözün ön hizasına erişir. Ayrıca sırt yüzgeci saydam renklidir.

Mullus barbatus barbatus
Tekirin (Mullus surmuletus) burnu ise daha uzun, kafası Barbunyaya göre sivricedir, ağızın arkası gözün ön çizgisine erişmez. Ayrıca sırt yüzgecinde hareler bulunur.

Mullus surmuletus
Karadeniz Barbunyasının Mullus barbatus ponticus burnu tekir gibi sivricedir, yani ağızın arka ucu göz hizasına erişmez. Fakat tekirden sırt yüzgecinde hare (renkli bantlar) bulunmamasıyla ayrılır.


Barbunya:
Küçük kafalı (Toplam boyunun yaklaşık 1/5 i kadardır) . Alt çenesinin altında iki sakal bulunur. Yan profilden burnu dik görünür. Ağız kenarı gözlerle hemen hemen aynı hizadadır. Gözün altında küçük pullar bulunur. Üst çene dişşizdir. Arka ve yan bölgelerde uzunlamasına sarı bantlar yerine kırmızımsı-pembe renklenme görünür. Sırt yüzgeçlerinde siyah lekeler bulunmaz. Vücudu yanlardan basık görününümdedir. Sırt bölgesindeki yüzgeçler oldukça ayrıktır. İlk yüzgeçte 8 diken bulunur. İkincisinde 1 diken, 8 yumuşak dikenimsi uzantı bulunur. Pulları geniş ve ayrıktır. Uzunluğu max 30 cm. Genel uzunluğu 10-15cm dir. Başı oldukça dik, vücudunda ve yüzgeçlerinde leke yoktur.

Kıyılardaki çakıl, kum ve çamur diplerinde bulunur. Fakat 20-200 m derinliklerde de rastlanabilir. Genelde Akdeniz, Azak Denizi, Biritanya adalarından Senegal kıyılarına kadar Atlas Okyanusu'nun doğusunda bulunur.

Besinlerini genellikle dipteki omurgasızlardan seçer (Kurtçuk, yumuşakçalar, bentik crustacea'ler) ve ayrıca zooplankton, balık larvası ve bitkisel debris ile beslenir. Küçük balık sürüleri olarak yazı derin sularda geçirirler. Deniz kıyılarının sıcaklığı 7-8 dereceye ulaşınca buralara gelir. Kıyı sıcaklığı 15-16 derece olunca tekrar derin sulara giderler. Haziran-Eylül ayları arasında 9-23 derece arasında ürerler. 1 yaşını doldurunca (8-11 cm) üreyebilirler. Dişileri erkeklerden daha çok yaşarlar.
Ülkemizde yılda ortalama 2 ile 5 bin ton arasında avlanır.

bilgiler baliktayiz dan alınmıştır.

6 Kasım 2008 Perşembe

yüksük nedir ?


Diğer İsimleri : Digitalis, Digitale
Botanik Bilgi : Sıracagiller familyasından; iki yıllık ve ömürlü cinsleri olan bir bitkidir. ilk yıl kalın,oval, rozet şeklinde büyüyen yapraklar çıkarır. Ertesi yıl Mayıs ayında rozetin ortasından kalın bir sap uzar. Sapın üzerinde tomurcuklar sıra halinde çıkar. Çiçekler aşağıdan başlayarak açarlar. Pembe,mor,kırmızı,sarı veya beyaz renklerdedir. Borazana benzer biçimli çiçeklerin açık ağızları aşağı doğru bakar. Çoğunun iç kısımları beyaz çerçeveli bordo beneklerle kaplıdır.
Yetiştirildiği Yerler : Avrupa, Batı Asya ve Akdeniz bölgesinde yetişir.
Bilinen Bileşimi : Yüksük otu tıpta önemli bir bitkidir. Kalp ilaçlarında kullanılan “digitalin” adlı madde bu bitkiden elde edilir.
Faydaları :
Kalp ilaçlarında kullanılır.
Nabız atışını azaltır.
Kan dolaşımını yavaşlatır.
UYARI : Zehirlidir. Kullanılması sakıncalı olabilir.

bu bilgiler yemex alınmıştır.
ayrıca wikipediadada bulunabilir.



karye nedir ?

Karye Osmanlı literatüründe resmî kayıtlarda köy yerine kullanılan kelime. Bu aynı zamanda bir idari birimi de anlatır. Karyelerin büyüklüğü 20 000 nüfusa kadar ulaşırken, sonraları 150 nüfüsa kadar büyüklükleri düşmüştür. Tevsii mezuniyet esasına göre çalışan sistem başındaki muhtarlara vergiden metazori çalıştırmaya kadar pek çok cezalar getirirdi .Başındaki muhtar otonom bir yönetime sahipti. Zaten muhtar da otonom demek olan muhtariyet kavramıyla aynı kelimeden müştaktır.

kaynak wikipedia

ahmet yesevi kimdir ?

Ahmet Yesevi, (1103 Sayram - ö. 1165 Yasi, Kazakistan), ünlü Türk mutasavvıf ve şair. Yesevi yolunun öncüsüdür. Yaygın olan kanaate göre, Lokman Perende'yi ve Bektaşi Veli'yi etkilemiştir. Arapça ve Farsça da bilmesine rağmen şiirlerini Türkçe söylemiştir.
Ahmet Yesevinin Türbesi Kazakistandadır.
Türkistan'da yetişen büyük velilerdendir. Adı Ahmet bin İbrahim bin İlyas Yesevi olup; Piri Sultan, Hoca Ahmet, Kul Hace Ahmet diyede tanınır. Babası Hace İbrahim'in nesebi Ali'nin oğlu Muhammet bin Hanefi'ye dayanır.
Hicri 5. asrın ortalarında doğduğu tahmin edilmektedir. Babası İbrahim erken yaşta öldü. Yasi kentinde Arslan Baba adında bir sufi öğretmenin etkisinin altında kaldı. Onun ölümünden sonra Buhara'ya giderek kendi eğitimini Yusuf Hemedani'nin yanında 1140 yılında tamamladı.
63 yaşına gelince kendisine yer altında bir hücre kazdırmış ve kalan ömrünü burada tamamlamıştır.Ahmed Yesevi, hikmetlerinin birçoğunda bu uzlete çekilmesinin sebebi olarak Muhammed'in altmışüç yaşında vefat ederek yer altına girişini ve bu yüzden kendisinin de yer üstünde Hz. Muhammed'den daha fazla gezmekten haya etmesini göstermektedir. "Divan-ı Hikmet"te Ahmed Yesevi’ nin yer altında uzlete çekilişini ve uzlet hayatı esnasında yaşadığı manevi halleri anlatan hikmetler önemli bir yere sahiptir.
Ahmet Yesevi, Yunus Emre'den önce yetişmiş ilk büyük Türk mutasavvıflarındandır.
Mozolesi, Türkistan kentinde güney Kazakistan'da 1389 ile 1405 yıllarında Timurlenk tarafından yapıldı. 2002 yılında UNESCO tarafından dünya tarih eseri olarak kabul gördü. Ahmet Yesevi'nin türbesi Türkiye Cumhuriyeti tarafından restore edilmiştir.
Ahmet Yesevi'nin şiirlerine "HİKMET" adı verilmektedir.

bu bilgiler wikipedia dan alınmıştır.
başka bir kaynak burada




5 Kasım 2008 Çarşamba

havyar nedir ?


havyar balık yumurtasıdır. Her çesit balık yumurtasına havyar denilir ancak bazı balıkların yumurtaları özel bir yiyecek olarak ayrıca değerlidir. Bunlar özellikle Hazar denizinde yaşayan mersin balığından ve bir mersinbalığı olan çirozdan elde edilen yumurtalardır. Bunlar içinde siyah havyar en değerlisidir. Mersin ve çiroz balıkları canlı olarak yakalanır içlerinden yumurtaları çıkarılır karınları dikilerek tekrar suya bırakılır. Bu şekilde bir balıktan 3-4 kez havyar elde edilebilir. Tuzlanıp kutulanan havyarlar yüksek fiyattan bütün dünyaya satılır. Siyah havyarın en makbul ve pahalı cinsi beluga havyarıdır. Somondan elde edilen kırmızı havyar siyahı kadar değerli değildir.

bu aşağıdaki bilgiler gurmeguide.com dan alınmıştır:

"

Havyar; dişi mersinbalığının döllenmemiş yumurtasından elde edilir. Ve Rusya'da birçok havyar çeşidini bulmanız mümkün. Siyah ve kırmızı olmak üzere iki türü var, en iyisi siyah havyar ve tatlı sularda, ırmak ağızlarında yumurtlayan mersin balığı yumurtasından yapılı. İyi havyar kışın elde edilir. Hazırlanması ve taşınmasındaki zorluklar nedeniyle pahalı bir yiyecektir, dünyanın en iyi havyarları Rusya ve İran'da yapılır. Taze havyar yani Malossol ve Beluga gibi çok nadir bulunan havyar çeşitlerinin tadına Rusya'da bakmalısınız. "Birinciki" adı verilen krepin içine sarılarak yenen kırmızı havyar ise Rusya’da tadına bakacağınız bir diğer lezzettir. Bu muhteşem ikili kokteyllerde ve yemeklerde vazgeçilmez tutkulu ve pahalı bir zevktir.

Rusya ve hazar denizi ülkelerinde gayet ucuza edinilebilen bir ürün olmakla beraber, ülkeden 110 küsur gramdan fazlasının çıkarılması yasak. Zaten havyarın satıldığı cam kaseler de bu limit gramaja uyacak şekilde hazırlanıyor. Rusya’nın en önde gelen üreticisi olan europrom’un eşdeğeri bir Atatürk havalimanı standatta ciddi paralara satılıyor.


Havyar alındıktan sonra buzdolabının dip frize en yakın noktasında (dip frizin içinde değil dikkat, zira kesinlikle dondurulmamalıdır) saklanması (4 hafta içinde tüketilmek üzere) eğer açıldı ise de o anda tüketilmesi gerekir.

Petrossian firması iyi kalite havyarın limon kreması, yumurta vs muhatap edilmemesini (bunların daha düşük kalite havyarlar için uygulanmasını), havyarın ekmeğe hafifçe bastırılarak sürülmesini ya da özel kaşığı ile direk ağza atılmasını tavsiye ediyor.

Orta kalitede bir havyarı değerlendirmek için rafadan bir yumurtanın sarısına 3 gr tereyağı karıştırarak üzerine bir kaşık havyarla servis yapmak pratik bir çözüm olabilir.

Siyah havyar

Siyah havyar, mersin balığının (Sturgeon) yumurtasıdır. Balık, yumurtlama mevsiminde yakalanır ve balığa zarar verilmeden karnı sıkılarak yumurtaları boşaltılır. Yumurtalar ince bir elekten geçirilerek büyüklüklerine göre gruplanır. Daha sonra bol suda yıkanıp temizlenir ve %4-6 oranında tuzlanır. İran'da tuzlanırken, tuza boraks da katılır.
Kalitesi iyi olan havyar cinsleri, Rusça "hafifçe tuzlanmış" anlamına gelen malassol sınıfındaki havyardır. Bu havyar, Hazar Denizi'nde yaşayan Mersin balığının Beluga, Asietra ve Sevruga diye bilinen üç türünden elde edilir. Doğal çıkan havyarın artan talep ve azalan arz sonucu yükselen fiyatı sebebi ile son dönemde kültür havyarcılığı da California, Fransa ve Uruguay’da çıkıştadır. Çeşitli ordörvlerin hazırlanması amacı ile kırmızı havyar ya da somon havyarı da ünlü markaların havyar ürün yelpazesinde mevcut bulunmaktadır. 100 gramında tipine göre 125-230 kcal arası değişiklik gösteren bir gıdadır, 4-25 gr protein, 10-17 gr yağ da cabası..
Beluga üç tür arasında en büyük mersin türüdür. Havyarı yumuşak tada sahip ve mavi-gri renktedir.

Osetra havyarı, havyarlar arasında en çok çeşitlilik gösterenidir, zira Osetra, dip beslenicisi bir balıktır ve dipte yedikleri çıkardığı yumurtanın tadını birebir etkiler. Havyarı koyu griden koyu kahverengi-rengine kadar değişik renklerde olabilir.

Sevruga ticari havyar elde edilen üç mersin balığı türü arasında en ufağıdır. Havyarı gri-siyah ve ince taneli olup çok güçlü bir tada sahiptir, gerçek havyar severlerin en takdir ettiği havyar türünün bu olduğu söylenir.

Havyarın sınıflandırılması, yumurtaların büyüklüğüne ve biçimine göre yapılır. Adları da, yumurtaların elde edildiği mersin balığı türüne göre konur.
Mersin morinasından (huso huso) elde edilen çok iri taneli havyar olan beluga, siyah ya da gri renklidir ve en makbulüdür.

Dikkat edin, alabalığının yumurtaları mersin balığı yumurtasını andırdığı için, mürekkep balığı boyasıyla boyanarak tıpkı halis havyara benzetilip piyasaya sürülmektedir.

Protein zengini

Dişi mersin balığının yumurtası olan havyar bol protein, yağ, B12, B6, B2, PP, C, A vitaminleri ile birçok madeni tuzları da ihtiva ettiğinden besin değeri çok yüksek bir gıdadır ve 50 gramında 1400 kilokalori vardır.

Dünyada tüketilen gerçek havyarın tümü eski Sovyet Cumhuriyetleri ve İran'da, Hazar denizi ile Karadeniz'de yakalanan balıkların yumurtasından üretilir. Taze havyar, 0 ile 7 C derecede saklanır.

Balık yumurtası olarak bilinen ve tuzlandıktan ve kurutulduktan sonra hava alıp okside olmaması için üzeri balmumu ile kaplanan yumurta ise, hızlı büyüyen ve boyu bir metreyi de aşabilen, Karadeniz’de de yaşayan Has Kefal'ın (Mugil Cephalus) yumurtasıdır. O da havyar gibi çok lezzetlidir ama maalesef onun da, hem kalorisi hem de kolesterolü boldur.

İmparatorların yiyeceği

Bir de havyarın kralı "Altın Havyar"(Uzmanlar bunun "Albino Oscietre" veya bir tür Beluga olduğunu düşünüyorlar) var tabii. Altın havyarı Vatikan’da başpiskoposlar, Mançurya’da imparatorlar, Rusya’da çarlar, İran’da ise şahlar yerdi. İran’da halktan biri yerken yakalanırsa sağ eli hemen kesilirdi. Şimdilerde bulmak çok güç.


Havyarın pahalılığı birçok fıkraya konu olmuş. Londra’nın en elit otellerinden Waldorf Astoria’nın lüks restoranında yeni kız arkadaşı ile yemek yiyen bir İskoçyalı, garsona mönüdeki en pahalı yemeğin ne olduğunu sorar. "Havyar, efendim" diye cevap verir garson. "O nedir?" "Balık yumurtası, efendim." "İkimize birer adet sarı kısmı üste gelecek şekilde kızartılmış olarak getirin, lütfen" diyerek siparişini verir İskoç.

"




bu adrestede başka bilgiler bulabilirsiniz ,
tarcinmoscow.blogcu.com

kişniş nedir ?



Kişniş , maydanozgiller familyasından bir bitkidir. Anavatanı Akdeniz ülkeleridir. Güneybatı Asya ve Kuzey Afrika'da yetişir.
Baharatı kişniş bitkisinin küre biçimli sarımsı yeşilden, açık kahverengine kadar değişen renklerdeki meyvelerinin kurutulması ya da öğütülmesiyle elde edilir. Ayrıca bitkinin yaprakları ve kökleri de baharat olarak kullanılır. Ferahlatıcı hoş bir kokusu, tatlımsı baharlı ve meyvemsi bir lezzeti vardır. Et yemeklerinde ve zeytinyağlı dolmalara çeşni katmak için kullanılan yaprakları, yakıcı bir tat verir.

İştah açar
Bağırsak gazlarını giderir.
Sinirleri yatıştırır.
Hazmı kolaylaştırır.
Sinirsel baş ağrılarını keser.
Karın ağrılarını giderir.
Cinsel arzuyu kamçılar.
Aybaşı kanamasını düzenler.
Doğumu kolaylaştırır.
Sürmenajda faydalıdır.
Bayat yiyeceklerin zararını azaltır.
Fazla miktarda yenirse zararı görülür.







bu adrestede başka bilgiler bulabilirsiniz ,
bahce.biz

---------------------------------------------------